چگونگی تحول و تکامل خاک ها در اراضی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان

ناصر هنرجو1 *و احمد جلالیان2 1- استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان(اصفهان) 2- استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان(اصفهان) تاریخ دریافت:12/2/87 تاریخ پذیرش:19/7/87 چکیده اراضی دانشگاه آزاد خوراسکان به وسعت 50 هکتار نمونه ای از اراضی منطقه است که دارای نمک، گچ و آهک فراوان بوده و انجام مطالعات پایه و علمی بر روی آنها قابل استفاده برای کل منطقه می باشد. تعداد 15 پروفیل خاک در این محدوده حفرگردید. در مطالعات مورفولوژیکی خاک ها تناوب در بافت، مقدار سنگریزه، رنگ، ساختمان، میزان گچ و آهک در لایه های مختلف خاک نشانه های انقطاع سنگی در خاک و حاکی از تناوب در بروز وقایعی چون سیل، فرسایش، شرایط حمل و نقل و رسوب گذاری در منطقه می باشد که خود ناشی از تغییر اقلیم در زمان های مختلف است. کوه های مشرف به دانشگاه دارای سنگ آهک، ماسه سنگ، کنگلومرا و شیل و کانی های ایلیت، کائولینیت، کلریت و کوارتز بوده و این سنگ ها منشا خاک های منطقه هستند همه کانی های ذکر شده در بالا در افق های مختلف خاک ها نیز مشاهده شدند. به علاوه کانی پالیگورسکایت نیز در خاک ها وجود دارد که در مواد مادری خاک ها این کانی وجود نداشته است. اقلیم خشک فعلی و همراهی آهک و گچ شرایط را برای تشکیل و پایداری پالیگورسکایت فراهم نموده است. در مطالعات میکرومورفولوژی سنگریزه های آهکی خیلی درشت و کمبود اجزاء دانه ریز و ناچیز بودن جزء رس خاک، پر شدگی داخل خلل و فرج خاک از گچ به صورت متراکم و غیر ممتد یا غیر متراکم و غیرممتد مشاهده می شود. وجود لایه های متناوبی از آهک به شکل «هیپوکوتینگز» و «کوازی کوتینگز » بر روی سنگریزه ها شواهدی از تناوب آب و هوا و وجود آب و هوایی به مراتب پر باران تر از حال در بعضی از دوره ها است.